Heiðrun sjómanna fyrir farsæl félags- og sjómannastörf og björgun mannslífa fór fram í Hörpu á Sjómannadaginn 4. júní og var þeirri athöfn útvarpað beint á Rás 1.

Eftirtaldir sjómenn voru heiðraðir af formanni Sjómannadagsráðs, Aríel Péturssyni:

Andrés Hafberg vélstjóri
Björgvin Jónasson vélstjóri
Guðmundur Bjarnason skipstjóri
Ívar Bjarnason sjómaður
Kristján Lúðvík Ásgrímsson sjómaður
Markús Alexanderson skipstjóri

Jafnframt var Einari Björnssyni veittur Neistinn, viðurkenning Félags vélstjóra og málmtæknimanna og Tryggingamiðstöðvarinnar (TM) fyrir fyrirmyndar yfirvélstjórastörf. Kona hans, Alda Ásgeirsdóttir veitti viðurkenningunni viðtöku fyrir hönd Einars, þar sem hann var á sjó. Mynd af afhendingunni má sjá hér neðar í fréttinni.

Hér fyrir neðan má lesa texta um Andrés og Björgvin, sem lesinn var upp í athöfninni.

Andrés Hafberg

Andrés Hafberg er fæddur árið 1949 á kirkjustaðnum Síðumúla í Hvítársíðu í Borgarfirði. Eiginkona hans er Sólveig Guðjónsdóttir sjúkraliði og eiga þau hjónin þrjú börn, Þorvald, Rakel og Guðrúnu. Barnabörnin eru orðin fjögur og það fimmta á leiðinni.

Andrés komst að því í Verslunarskólanámi sínu að þægileg innivinna á einhverjum kontórnum væri ekki endilega það sem heillaði mest. Hann fór fyrst á sjóinn fimmtán ára á vertíðarbát föður síns. Eftir það reri hann á sumrin meðfram skólagöngunni en árið 1970 var teningunum kastað þegar hann fór fyrst einn túr á Jökulfellinu og munstraði sig síðan á varðskipið Þór.

Andrés sá í byrjun stýrimannaskólann í hillingum en snerist svo hugur og setti stefnuna á vélskólann eftir að hafa kynnst frábærum vinnufélögum í vélinni á Þór þar sem hann vann sem smyrjari. Hann tók öll fjögur stig vélstjórnarréttinda og kláraði Vélskólann árið 1975. Um svipað leyti byrjaði hann að leysa af sem skipstjóri hjá Faxaflóahöfnum en réði sig síðan sem yfirvélstjóra á Ásgeir, glænýjan skuttogara Ísbjarnarins. Andrés var síðan meira og minna á togurum, með örfáum hléum þó, en síðustu 16 árin starfaði hann sem vélstjóri hjá höfninni til ársins 2020 þegar hann hætti á sjónum sjötugur að aldri.

Ég sá á líflegri fésbókarsíðu Andrésar að síðast núna í maímánuði var Samgöngustofa að endurnýja vélstjóraréttindi hans á fiskiskip og báta af öllum stærðum og gerðum. Andrés er því fær í flestan sjó ef svo má segja, ennþá hjólandi upp um fjöll og firnindi, stöðugt smíðandi alls kyns hagleiksgripi, sækjandi trérenninámskeið með afadóttur sinni og meira að segja saumaði hann sér veglega leðurtösku. Andrés var alla tíð virkur í félagsstörfum, var um langa hríð trúnaðarmaður vélstjóra Faxaflóahafna og í samninganefnd Vélstjóra og málmtæknimanna. Svo hefur hann einnig setið í Sjómannadagsráði fleiri ár en ég treysti mér til að telja.

—————————

Björgvin Jónasson

Björgvin Jónasson er fæddur árið 1946. Eiginkona Björgvins er Gestína Sigríður Gunnarsdóttir og eiga þau þrjú börn, Þurí Björk, Auðun Sólberg og Björgvin Sólberg. Barnabörnin eru orðin fjögur.

Björgvin byrjaði eftir gagnfræðaskólanámið á Akureyri að vinna í síldarverksmiðjunni á Hjalteyri en var sóttur þangað óvænt eina nóttina og munstraður sem kokkur um borð í Baldri frá Dalvík. Engum sögum fer af frammistöðunni í eldhúsinu hjá sjóveikum unglingnum en leiðin hans lá síðan í farandverkamennsku á vertíð í Innri-Njarðvík. Þegar Björgvin heyrði auglýst eftir háseta á síldarbát sló hann til og fékk pláss á þáverandi elsta báti íslenska flotans sem var á síld. Eftir örlitlar þreifingar á sjálfum sér í landi lá svo leiðin aftur út á sjó og nýskriðinn yfir tvítugt lagði Björgvin grunn að ævistarfinu og útskrifaðist úr Vélskólanum með full vélstjóraréttindi árið 1971.

Björgvin kom víða við á ferli sínum. Hann var m.a. í talsverðan tíma á togaranum Helgu II, sem gjarnan var kölluð Helga fagra eða Helga stóra til aðgreiningar frá eldri systur sinni sem fyrir vikið var ýmist uppnefnd  Helga ljóta eða Helga litla og þótti hvorugt gott. Björgvin segir Jakob Daníelsson vélstjóra, Kobba á Helgunni eins og hann var gjarnan kallaður á þeim tíma, hafa kennt sér margt og ekki síst endalausa nákvæmni, þrifnað í vélarrúminu og vandaða viðhaldsstjórnun. Sjálfur get ég vottað fyrir það að Björgvin er einstaklega natinn vélstjóri, en ég dáðist að fagmennsku hans þegar við vorum saman til sjós fyrir 15 árum síðan. Allur þessi agi hefur e.t.v. valdið því að honum var síðar treyst fyrir ábyrgðarhlutverkum á borð við að fylgjast með nýsmíði stórra nýrra skipa. Björgvin var einnig í rúman áratug á Guðmundi í Nesi, RE-013 auk ýmissa annarra verkefna til sjós.

Þegar við Björgvin spjölluðum saman um ferilinn hans sagðist vélstjórinn auðvitað ánægður með að hafa aldrei verið dreginn í land. Að öðru leyti var hann hógværðin uppmáluð og vildi t.d. lítið tala um það þegar hann, þá aðeins tvítugur að aldri, bjargaði færeyskum sjómanni frá drukknun og fékk að launum frá útgerðinni bæði loftvog og alklæðnað!

„Maður man ekki eftir þessu leiðinlega,“ sagði Björgvin þegar ég spurði hann út í möguleg áföll í vélarrúminu og bætti því við að ferill hans hafi verið farsæll og stóráfallalaus. Einu sinni, þegar hann var yfirvélstjóri á Guðmundi í Nesi í mannskaðabrælu á Hampiðjutorgi, hefði þó drepist á aðalvélinni og skipið farið að flatreka í þessum haugasjó. Björgvin var þarna um sextugt, hokinn af reynslu en fannst þetta standa tæpt. „Allir sem höfðu einhverja þekkingu og reynslu voru kallaðir til og settir til verka við að bjarga manni og mús“ hélt Björgvin áfram, hikaði svo aðeins og spurði: „Heyrðu, getur verið að þú hafir verið í áhöfninni þegar þetta gerðist“? Ég neyddist til þess að svara játandi og afsakaði mig með ungum aldri þegar ég viðurkenndi að ég hefði ekki hjálpað mikið til í þessum hildarleik heldur skemmt mér í matsalnum við að hoppa þar og skoppa, verandi ýmist tíu kíló eða hundrað, í sveiflunum sem krappar dýfur skipsins bjuggu til og jafnvel fínustu trampolín ná engan veginn að leika eftir.

Björgvin var um tíma í stjórn Vélstjórafélagsins og verkfallsnefnd þess. Þau hjónin njóta núna eftirlaunaáranna, hafa lagst í talsverð ferðalög og eyða m.a. drjúgum tíma á Tenerife.

—

Á myndinni hér fyrir neðan má sjá eiginkonu Einars taka við viðurkenningunni Neistanum, að honum fjarstöddum.